Co to są białe szparagi i dlaczego mają taki kolor?
Popularność szparagów rośnie z każdym dniem ze względu na ich smak i korzyści dla organizmu. Istnieją trzy odmiany: zielona, biała i fioletowa. Na najwyższą ocenę smakową zasługują białe szparagi. Porozmawiajmy o jego korzystnych właściwościach, cechach sadzenia i pielęgnacji oraz dowiedzmy się, czy zdrowe warzywo może wyrządzić krzywdę.
Co to są białe szparagi
Pierwsze wzmianki o białych szparagach znajdują się już u starożytnych Egipcjan i pochodzą sprzed ponad 4 tysięcy lat. W pewnym momencie roślina została doceniona na dworach królów europejskich. Przez długi czas szparagi uważane były za pożywienie arystokratów, jednak stopniowo zaczęły wchodzić do diety osób mniej szlachetnych. Szparagi pojawiły się w Rosji w okresie caratu. Doceniono go dopiero niedawno, dlatego popularność szparagów dopiero rośnie.
Biały szparag (szparagi) to mrozoodporna roślina dwupienna. Szparagi kwitną w drugim roku, tworząc następnie czerwone kuliste owoce. Dorosła roślina ma potężny system korzeniowy. Korzenie tworzą się na każdym nowym pędzie. W sprzyjających warunkach szparagi żyją do 20-25 lat. Zjadane są młode pędy o długości do 12 cm.
Czym różni się od zielonego i dlaczego jest biały?
Kolor szparagów zależy od stopnia ich wzrostu. Pędy białe są najmłodsze, położone pod ziemią, delikatne w smaku i miękkie. Po wyrwaniu pędów zaczynają zmieniać kolor pod wpływem słońca, uzyskując odcień fioletowy lub liliowy.Stopniowo kolor ciemnieje i zmienia kolor na zielony. Wiele osób uważa, że zbiór jest możliwy dopiero w tym momencie, ale szparagi są jadalne na wszystkich etapach wzrostu.
Jak rosną białe szparagi można zobaczyć na zdjęciu.
Skład chemiczny, pierwiastki śladowe i witaminy
Szparagi mają bogaty skład chemiczny i zawierają wiele przydatnych substancji.
Witaminy:
- witamina PP - 1 mg;
- beta-karoten – 0,5 mg;
- witamina A (VE) – 83 mcg;
- witamina B1 (tiamina) – 0,1 mg;
- witamina B2 (ryboflawina) – 0,1 mg;
- witamina C - 20 mg;
- witamina E (TE) – 2 mg;
- witamina PP (odpowiednik niacyny) – 1,4 mg.
Makroskładniki:
- wapń – 21 mg;
- magnez – 20 mg;
- sód - 2 mg;
- potas – 196 mg;
- fosfor - 62 mg.
Mikroelementy:
- żelazo - 0,9 mg;
- miedź - 0,17 mg;
- mangan – 0,15 mg;
- selen – 6,1 mcg;
- fluor – 21,9 mcg;
- cynk - 0,6 mg.
Zawartość kalorii i BZHU
Roślina nadaje się do żywienia dietetycznego ze względu na niską zawartość kalorii – tylko 20 kcal na 100 g produktu.
Skład BJU:
- białka - 1,9 g;
- tłuszcze - 0,1 g;
- węglowodany - 3,1 g.
Korzystne właściwości dla organizmu ludzkiego
Szparagi są cenne dla ludzi ze względu na szereg przydatnych właściwości:
- ten niskokaloryczny produkt nadaje się do prawidłowego i dietetycznego odżywiania;
- usuwa nadmiar płynu z organizmu;
- wspomaga funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego dzięki wysokiej zawartości asparaginy;
- oczyszcza jelita;
- zwiększa potencję;
- wzmacnia tkankę kostną, buduje tkankę łączną, dlatego polecany jest do żywienia niemowląt;
- reguluje poziom cholesterolu we krwi;
- zalecany w czasie ciąży, pomaga w prawidłowym uformowaniu się płodu.
Cechy sadzenia i uprawy
Aby szparagi zadowoliły Cię dobrymi zbiorami, musisz przestrzegać zasad sadzenia i pielęgnacji. Szparagi sadzi się na dwa sposoby: z nasion i rozsady.Drugi jest uważany za najbardziej skuteczny.
Kiedy jest najlepszy czas na sadzenie
Nasiona szparagów kiełkują długo, dlatego zaleca się przygotowanie sadzonek wcześniej, już od połowy marca.
Przygotowanie nasion
Przede wszystkim wyklucz uszkodzone nasiona. Sprawdź je i wyrzuć te, które wykazują oczywiste oznaki uszkodzenia, zgnilizny lub pleśni. Umieść nasiona w wodzie. Pełne, nadające się do sadzenia opadną na dno pojemnika, natomiast niepłodne pozostaną na powierzchni.
Wybrane nasiona namoczyć przez 2-3 dni w ciepłej wodzie z dodatkiem stymulatora wzrostu (kilka kropel jasnoróżowego roztworu nadmanganianu potasu, Epin Extra, Energen). Umieść je w ciepłym miejscu i zmieniaj wodę dwa razy dziennie. Następnie spęczniałe nasiona owiń wilgotną szmatką lub płótnem (należy je regularnie nawilżać) i trzymaj w tej formie przez 5-7 dni, aż do wyklucia się pierwszych 1-3 mm pędów.
To jest interesujące:
Odmiany szparagów: cienkolistne, Argentel i inne
Najlepsze przepisy na marynowaną fasolkę szparagową na zimę
Co jest dobrego w mrożonych szparagach i jak je prawidłowo ugotować
Przygotowanie pojemnika
Do sadzonek szparagów potrzebne są specjalne pudełka lub plastikowe kubki o pojemności 100-200 ml (należy wykonać w nich kilka otworów, aby spuścić wodę).
Gleba
Uprawiaj szparagi na luźnej i lekkiej glebie. Najlepsza jest mieszanka ziemi ogrodowej, obornika, torfu i piasku w równych proporcjach.
Wysiew w pojemnikach
Nasiona zanurza się w glebie na głębokość 2 cm. Umieść jedno nasiono w każdej szklance. W przypadku stosowania skrzynek na sadzonki należy zachować odległość między nasionami 5-6 cm, a pojemniki wystawiać na słońce, utrzymując temperaturę +25°C. Gleba jest nawilżana codziennie. Gdy tylko nasiona wykiełkują, posypuje się je torfem, a temperaturę obniża się do +20°C.Po dwóch tygodniach sadzonki są nawożone, a gleba jest regularnie spulchniana przez miesiąc (przed każdym podlewaniem). Aby zapewnić równomierny wzrost, pojemnik z sadzonkami należy codziennie obracać w stronę słońca.
Ważny! Przed sadzeniem należy zahartować sadzonki. Aby to zrobić, sadzonki wyjmuje się na zewnątrz przy ciepłej i słonecznej pogodzie. Zacznij od 30-60 minut, stopniowo zwiększając czas do 12 godzin.
Owocobranie
Jeśli nasiona sadzi się w skrzynkach, sadzonki należy posadzić. Gdy tylko osiągnie 15 cm, przenosi się go do osobnych, przestronnych pojemników. Korzeń jest skrócony. Między krzakami należy zachować odległość 10 cm.
Przygotowanie strony
Szparagi to roślina wieloletnia. Aby konsekwentnie zadowalał Cię dobrymi zbiorami, musisz odpowiedzialnie podejść do wyboru miejsca:
- teren powinien być dobrze oświetlony i chroniony przed przeciągami i wiatrem;
- stagnacja wody jest niedopuszczalna, dlatego woda gruntowa nie jest wyższa niż 1,5 m;
- łóżka są oczyszczone z chwastów i gruzu;
- jesienią glebę należy wykopać i nawozić kompostem (15-20 kg na 1 m2), siarczanem potasu (40 g na 1 m2) i superfosfatem (70 g na 1 m2);
- wczesną wiosną, gdy stopi się śnieg, ziemia jest bronowana na każdym metrze kwadratowym. m nawozi się 20 g saletry amonowej i 60 g popiołu drzewnego. Spowoduje to zniszczenie zimujących larw szkodników i bakterii chorobotwórczych.
Zasady sadzenia sadzonek w ziemi
Sadząc szparagi, postępuj zgodnie z następującym algorytmem:
- Gdy sadzonki osiągną wysokość 15 cm, należy je przenieść na otwarty teren.
- Sadzić pod koniec kwietnia - na początku czerwca (w zależności od regionu), gdy podłoże już wystarczająco się rozgrzeje.
- W przypadku sadzonek przygotuj dołki o głębokości 30 cm i szerokości 40 cm, między krzakami pozostaw odstęp 50-60 cm.
- Poluzuj dno bruzdy do 20 cm.
- Na dole uformuj zjeżdżalnię luźnej gleby.Wysokość suwaka powinna pokrywać się z krawędzią otworu.
- Zmniejsz korzeń sadzonki o 4 cm, a następnie umieść sadzonkę na szczycie wzniesienia.
- Wypełnij dół, zagęść ziemię i wodę.
- Poczekaj, aż wilgoć wchłonie się i posyp suchą ziemią na wierzchu.
- Po posadzeniu utwórz grządkę o wysokości od 6 do 8 cm, a w przyszłym roku podnieś ją do 60 cm.
Uprawa białych szparagów
Zasad pielęgnacji szparagów nie można nazwać skomplikowanymi. Składają się z prostych technik rolniczych.
Podlewanie
W miarę wysychania gleby często podlewaj szparagi. Używaj małych porcji ciepłej wody. Stagnacja wilgoci jest niedopuszczalna, doprowadzi to do gnicia systemu korzeniowego.
Uwaga! W okresach suszy nie należy dopuścić do całkowitego wyschnięcia gleby, w przeciwnym razie pędy białych szparagów staną się twarde i gorzkie.
Najlepszy opatrunek
Szparagi należy karmić regularnie przez cały okres wzrostu:
- Miesiąc po posadzeniu sadzonek glebę podlewa się roztworem dziewanny (5-6 litrów wody na 1 kg).
- Pod koniec czerwca, po zbiorze, szparagi zasila się mocznikiem, solą potasową i superfosfatem (30 g preparatów na 1 m2).
- Na początku lipca stosuje się nawozy organiczne (obornik kurzy w ilości 1 kg na 10 litrów wody).
- Przed pierwszymi nocnymi przymrozkami ponownie stosuje się sól potasową i superfosfat w tych samych proporcjach.
Rozluźnianie i pielenie
Szparagi uwielbiają lekką glebę, dlatego spulchnianie przeprowadza się często, po każdym podlewaniu lub deszczu, co najmniej 8-10 razy w sezonie. Raz na dwa tygodnie odchwaszczaj grządki w celu usunięcia chwastów, aby uniknąć uszkodzeń przez choroby i szkodniki.
Ochrona przed chorobami i szkodnikami
Główne choroby niebezpieczne dla szparagów:
- Zgnilizna korzeni. Nie jest to niebezpieczne, jeśli miejsce jest odpowiednio wybrane i przestrzegane są zasady podlewania.W przypadku drobnych uszkodzeń pomocne będzie podlewanie gleby „Fundazolem” (10 g na 10 litrów wody). Jeśli choroba bardzo się rozprzestrzeniła, roślina jest wykopywana i spalana poza miejscem.
- Rdza. Powstaje w wyniku stagnacji wody i jest bardzo niebezpieczny. Walczą z chorobą za pomocą terminowych środków zapobiegawczych: regularnego usuwania chwastów, utwardzania sadzonek, niszczenia dotkniętych pędów przy pierwszym pojawieniu się żółtych plam z czarnymi kropkami pośrodku. Po zbiorze chorych pędów roślinę opryskuje się roztworami „Topazu” (1 ampułka na 10 litrów wody) i „Fitosporyną-M” (rozcieńczoną zgodnie z instrukcją).
- Fomoz. Choroba grzybicza z powodu wysokiej wilgotności. Pojawia się jako brązowe plamy z czerwoną obwódką. Można go wyeliminować za pomocą leków „Fundazol” i „Fitosporin-M”.
- Zaraza Cercospory. Szare plamy z brudną powłoką. Ważne jest, aby usunąć chore pędy i potraktować rośliny Fundazolem.
- Szparagi lecą. Cierpią młode pędy, w których dorośli składają jaja. Chore pędy są odcinane i spalane, a jesienią gleba jest głęboko spulchniona, zapobiegając zimowaniu larw.
Szparagi lecą - Chrząszcz szparagowy. Zjada liście i pędy szparagów. Przed zbiorem rośliny nie można leczyć lekami, dlatego ochrona polega na codziennym porannym zbieraniu chrząszczy i ich późniejszym niszczeniu. Po zbiorze szparagi opryskuje się Karbofosem (1 ampułka na 10 litrów wody).
- Tarcza. Uszkadza tył liści szparagów. Z tego powodu wysychają i opadają. W takim przypadku pomaga oprysk Karbofosem.
Szczitówka - Krakersy ze szparagami. Zjadają młode pędy i składają jaja w ziemi. Do zniszczenia użyj „Aktellik” (20 g na 10 l wody), „Aktara” (1 saszetka na 3 l wody), „Karate” (1 g na 10 l wody).
Szparagi grzechoczą
Skuteczną profilaktyką przeciwko szkodnikom będzie oprysk szparagów w okresie kwitnienia środkiem owadobójczym Komandor (2 ml na 5 litrów wody).
Zbiór i przechowywanie
Białe szparagi zbiera się w trzecim roku po posadzeniu:
- Zbiór odbywa się od kwietnia do czerwca.
- Skorupa ziemi powinna się podnieść i pęknąć. Gleba jest starannie grabiona, znajduje się pęd i odcina się, pozostawiając 2-3 cm u podstawy.
- Dołki zasypuje się ziemią i podlewa.
- Pędy zbiera się w stanie gotowym, co 2-3 dni, przez miesiąc.
- W trzecim roku życia szparagów wycina się do pięciu pędów, następnie do 15.
- Zbiór zbiera się wcześnie rano lub wieczorem, aby pędy nie ściemniały.
- Należy je przechowywać w ciemnym miejscu, w temperaturze nie wyższej niż +3°C, w specjalnych koszach przykrytych wilgotnym płótnem lub szmatką.
- Białe szparagi szybko więdną, dlatego należy je przechowywać nie dłużej niż 3-4 dni.
Możliwe szkody i przeciwwskazania do jedzenia białych szparagów
Białe szparagi mogą powodować alergie, dlatego należy zacząć się z nimi zapoznawać z ostrożnością.
Powinieneś przestać go używać, jeśli:
- cukrzyca;
- reumatyzm;
- kamica moczowa;
- zapalenie pęcherza
Wniosek
Dzięki delikatnemu smakowi i bogatemu składowi chemicznemu szparagi słusznie uznawane są za wartościowy produkt, nadający się do stosowania w żywności dietetycznej i dziecięcej. Zaleca się sadzenie go w rozsadach, jednak w ciepłych rejonach przygotowane nasiona można również wysiewać do gleby. Zbiór rozpoczyna się w trzecim roku.
Szparagi wymagają regularnego podlewania i karmienia przez całe życie. Nie zaniedbuj środków zapobiegawczych w postaci spulchniania i odchwaszczania łóżek - pomoże to uniknąć problemów ze szkodnikami i chorobami.