Dlaczego solanina jest niebezpieczna w ziemniakach?

Ziemniaki to jedno z najbardziej znanych i lubianych warzyw na świecie. Uprawia się ją w 100 krajach. Znanych jest około 4000 odmian ziemniaków: hodowcy co roku opracowują nowe uprawy. Ziemniaki są jednym z podstawowych produktów spożywczych na świecie i są wykorzystywane w tysiącach różnych potraw.

Jednak nie wszyscy wiedzą, że to pozornie całkowicie bezpieczne i ukochane warzywo może wywołać ciężkie zatrucie ze skutkiem śmiertelnym. Zielone bulwy, które zawierają duże ilości solaniny, są niebezpieczne dla ludzi. Przeczytaj artykuł o tym, dlaczego związek ten gromadzi się w zielonych ziemniakach, dlaczego jest niebezpieczny i jak się go pozbyć.

Co to jest solanina

Na pytanie, czy można się zatruć ziemniakami, większość osób bez wahania odpowie przecząco. I będą się mylić. Zatrucie tak znanym warzywem jest bardzo częste i ma różny stopień nasilenia – od łagodnej choroby po niepełnosprawność, a nawet śmierć.

Jaka trucizna jest w ziemniakach? Tak poważne zagrożenie dla człowieka stwarza alkaloid ziemniaczany zwany solaniną.

Solanina to niebezpieczna i niezwykle trująca toksyna roślinna, związek solanidyny i glukozy. Substancja ta wytwarzana jest w różnej ilości we wszystkich roślinach z rodziny psiankowatych.

To jest interesujące! Słowo „solanina” jest często pisane błędnie.Tak naprawdę poprawna pisownia tej substancji nie jest trudna do zapamiętania: pochodzi od łacińskiej nazwy rodziny psiankowatych - Solanaceae.

Biolodzy uważają, że rośliny wytwarzają solaninę, aby chronić się przed zarazkami, grzybami i owadami żerującymi na owocach i liściach. Rzeczywiście, podczas sadzenia ziemniaków zazielenione bulwy mają większą szansę na wydanie zdrowego potomstwa.

W ziemniakach najwyższe stężenie solaniny występuje w łodydze, liściach i jagodach. Jeśli mówimy o bulwach, większość toksyn znajduje się w skórce, warstwie znajdującej się bezpośrednio pod nią (z reguły maksymalna grubość tej warstwy wynosi 1-2 mm), uszkodzonych obszarach, a także w „oczy” - pąki ziemniaków.

Najbardziej oczywistym objawem obecności solaniny jest zielony kolor ziemniaków. Wskazuje to na naruszenie warunków przechowywania warzyw. Niektórzy błędnie uważają, że to solanina nadaje bulwom kolor, ale tak nie jest. Trucizna w zielonych ziemniakach nie ma koloru, ale chlorofil nadaje jej zielony odcień.. Jest to całkowicie nieszkodliwa substancja, bez której proces fotosyntezy nie jest możliwy. Jednak prawdą jest również, że najwięcej solaniny zawierają zielone bulwy.

Czy można się poważnie zatruć ziemniakami?

Wiele osób od dzieciństwa słyszało, że nie należy jeść zielonych ziemniaków, ale prawie nie wiedzą, dlaczego są one niebezpieczne. I trudno uwierzyć, że tak znane jedzenie może stanowić poważne zagrożenie. Jest to jednak potwierdzony fakt.

Od XIX wieku, kiedy ziemniaki stały się powszechne, na całym świecie notuje się przypadki zatruć bulwami. W większości objawy były umiarkowanie niebezpieczne – ból głowy, osłabienie, nudności z wymiotami i biegunką. Ale u niektórych osób zatrucie było niezwykle poważne.

Gazety i czasopisma medyczne pisały zarówno o masowych, jak i izolowanych zatruciach ziemniaków. Objawy obejmowały drgawki, paraliż, śpiączkę i skręt. Lekarzom nie udało się uratować części ofiar, w tym małych dzieci.

To jest interesujące! W 1979 r. w londyńskiej szkole dla chłopców doszło do masowego zatrucia. 78 uczniów i kilku nauczycieli trafiło do szpitala z powodu silnych bólów brzucha, wymiotów i biegunki. Niektórzy doznali drgawek, inni zapadli w śpiączkę. Dochodzenie ustaliło przyczynę zdarzenia. Były to ziemniaki, które przez cały rok przechowywano w szkolnej piwnicy.

Obecnie odsetek śmiertelnych zatruć jest znikomy, ponieważ pacjenci mają zapewnioną terminową opiekę medyczną, a ryzyko zakupu zatrutych ziemniaków jest niskie ze względu na obowiązkowe kontrole towarów przybywających do sklepów. Nie oznacza to jednak, że nie ma powodów do niepokoju.

Wpływ solaniny na organizm

Około dwie godziny po zjedzeniu trujących ziemniaków solanina z układu pokarmowego przedostaje się do krwioobiegu i rozprzestrzenia się po całym organizmie.. Wtedy zaczyna się toksyczne uszkodzenie organizmu.

Działanie solaniny zależy w dużej mierze od jej ilości. Małe dawki toksyny nie powodują znaczących szkód i mogą powodować jedynie łagodny dyskomfort. Ale te duże mogą być niezwykle niebezpieczne.

Solanina powoduje największe szkody dla układu nerwowego, oddechowego i krążenia, a także nerek. Duże dawki toksyny działają depresyjnie na układ nerwowy, niszczą czerwone krwinki, powodując hemolizę. Dopływ krwi do nerek zostaje zakłócony i dochodzi do niezwykle niebezpiecznej niewydolności nerek.

Jeśli organizm ludzki jest osłabiony chorobą, ciążą, starością lub zbyt młodym wiekiem, takie skutki mogą prowadzić do poważnych konsekwencji, a nawet śmierci.

To jest interesujące! Często można zaobserwować jak surowe obrane ziemniaki po dłuższym leżakowaniu na powietrzu ciemnieją. Powodem tego jest barwnik melanina. W ziemniakach powstaje w wyniku utleniania enzymów tyrozyny i bulw. Ten pigment jest nieszkodliwy. Wpływa jedynie na smak i właściwości odżywcze produktu. Dlatego obrane ziemniaki należy natychmiast ugotować.

Niebezpieczna dawka solaniny

Niewielka ilość solaniny w ilości 20-30 mg nie stwarza żadnego zagrożenia. Organizm skutecznie rozkłada go na nieszkodliwe składniki i usuwa. Dawka 200-400 mg powoduje ciężkie zatrucie. Pojawiają się charakterystyczne objawy ostrego zatrucia. Już od 500 mg solanina jest zabójcza nawet dla osoby dorosłej.

W świeżych ziemniakach stężenie tej toksyny wynosi zaledwie 0,05%. Nietrudno policzyć, że w tym przypadku człowiek zostanie poważnie zatruty tylko wtedy, gdy zje jednorazowo 2-3 kg zielonych ziemniaków, co jest niezwykle trudne. Ale solanina ma dwie nieprzyjemne cechy.

1. Stężenie solaniny w ziemniakach znacznie wzrośnie, jeśli będą przechowywane w świetle. W bulwach trzymanych przez kilka miesięcy w jasnym pomieszczeniu lub na słońcu stężenie toksyny osiąga 100-150 mg na 100 g, czyli 10 razy więcej niż bezpieczna norma.
2. Solanina ma tendencję do akumulacji. Organizm potrzebuje co najmniej 24 godzin, aby go rozłożyć i wyeliminować.

Objawy zatrucia

Zatrucie solanina występuje w ten sam sposób i z takimi samymi objawami, jak każde inne zatrucie pokarmowe.Jedyną różnicę można nazwać tym, że jej objawy pojawiają się 2-3, a czasem nawet 8-12 godzin po karmieniu. Dzieje się tak dlatego, że w organizmie stopniowo kumulują się niebezpieczne dawki solaniny.

Objawy zatrucia solaniną obejmują:

• gorycz i pieczenie w ustach, ból gardła;
• ciepło;
• duszność;
• kardiopalmus;
• rozszerzone źrenice;
• letarg;
• zwiększone wydzielanie śliny;
• skurcze żołądka;
• ataki nudności i wymiotów;
• biegunka;
• zawroty głowy i silne bóle głowy;
• senność;
• omdlenia, drgawki.

W przypadku ciężkiego zatrucia świadomość ofiary staje się zdezorientowana, a mowa staje się niespójna. Niektórzy pacjenci tracą przytomność i zapadają w śpiączkę. Wszystko to są oznaki depresji układu nerwowego, na który toksyna ma duży wpływ.

W zależności od rodzaju i siły objawów zwyczajowo wyróżnia się trzy stopnie nasilenia zatrucia solaniną:

1. Łagodne zatrucie. Charakteryzuje się zaburzeniami trawienia, silnym bólem głowy i brzucha. Zatruta osoba czuje się źle i wymiotuje około 3-6 razy dziennie.
2. Umiarkowane zatrucie. Objawy są podobne do łagodnego zatrucia, ale znacznie silniejsze. Występują silne i bolesne skurcze żołądka, biegunka i bardzo częste wymioty. Zatruta osoba zaczyna odczuwać zawroty głowy, wzrasta ciśnienie krwi i obserwuje się tachykardię (szybkie i nierówne bicie serca).
3. Ciężkie zatrucie. Ofiara doświadcza omdlenia i drgawek, a czynność serca i nerek jest upośledzona. Twarz staje się blada, a usta sinieją. W przypadku ciężkiego zatrucia pacjent może zapaść w śpiączkę.

Pierwszymi objawami są nudności, wymioty, ból brzucha i biegunka.W przypadku poważniejszego zatrucia pojawiają się bóle głowy, osłabienie w całym ciele, wzrost temperatury i świadomość może się zamglić. Oznacza to, że toksyna zaczęła działać depresyjnie na układ nerwowy.

Pierwsza pomoc

Działania pierwszej pomocy zależą od ciężkości zatrucia. Stopień zatrucia określa się tak, aby nie zaszkodzić ofierze i nie przeoczyć objawów wymagających obowiązkowej interwencji medycznej.

W przypadku łagodnego zatrucia wystarczy po prostu wziąć sorbent, na przykład węgiel aktywny lub Smecta i wypić więcej niesłodzonego płynu. Z reguły po 1-2 dniach organizm całkowicie radzi sobie z toksyną i usuwa ją.

Jeśli jednak ofiara ma niewyraźną mowę, dezorientację, słabą koordynację, drgawki i ciągłe wymioty z biegunką, wezwij pogotowie. Wszystko to są oznaki ostrego zatrucia i nie można ich leczyć w domu.

Ważny! Największą szkodę solanina wyrządza małym dzieciom, kobietom w ciąży, osobom starszym i osobom z poważnymi chorobami przewlekłymi. Jeśli ofiara należy do jednej z tych kategorii, należy koniecznie wezwać lekarza.

Zanim przybędzie specjalista, możesz udzielić ofierze następującej pomocy:

• wykonać płukanie żołądka i wywołać wymioty;
• podać sorbent - „Enterosgel”, węgiel aktywny lub „Smecta”;
• Należy podać zatrutej osobie dużo wody, aby zapobiec odwodnieniu.

Jak rozpoznać trujące ziemniaki

Najbardziej rzucającym się w oczy znakiem trującego ziemniaka jest jego zielony kolor. Jest to wyraźny dowód na to, że bulwy pozostawione na słońcu przez długi czas wzmogły się w nich stężenie toksyny.

Nie tylko zielone ziemniaki mogą być trujące, dlatego należy zwracać uwagę nie tylko na kolor, ale także na smak bulw. Jeśli ziemniaki są gorzkie i po ich zjedzeniu zaczyna Cię boleć gardło, jest to niezawodna oznaka wysokiego stężenia toksyn.

Warzywa, których integralność jest naruszona, są również niebezpieczne. Jak wiadomo, solanina pełni funkcję ochronną, dlatego w przypadku uszkodzenia jej stężenie wzrasta. Unikaj kupowania bulw, które są popękane, pokrojone lub obrane.

Lepiej też wyrzucić kiełki ziemniaków. W miejscach, w których pojawiają się pąki ziemniaczane, ilość solaniny zawsze wzrasta, ponieważ wzrost powoduje produkcję tej substancji.

Ważna jest trwałość ziemniaków. Wskazane jest, aby nie przekraczał on trzech miesięcy. Bulwy, które leżą dłużej, mają bardziej szorstką i grubszą skórkę, a ilość toksyn wzrasta. Dlatego najbezpieczniej jest kupować ziemniaki pakowane, gdzie na workach podana jest data zbioru.

Stężenie solaniny jest niezwykle wysokie w młodych ziemniakach, które jeszcze nie dojrzały. Bliżej jesieni, gdy bulwy dojrzewają, maleje. Jednak podczas długotrwałego przechowywania zawartość solaniny ponownie wzrasta, a ziemniaki przechowywane do wiosny i lata stają się potencjalnie niebezpieczne.

Jeśli samodzielnie uprawiasz ziemniaki, monitoruj głębokość sadzenia i pamiętaj o podnoszeniu roślin. Jeśli bulwy zostały posadzone zbyt blisko powierzchni, część ziemniaków z nowego zbioru może wylądować nad ziemią i wystawiona na działanie słońca, co nie powinno być dozwolone.

Przeczytaj także:

Co zrobić, jeśli melon nie jest dojrzały.

Czy zbierane arbuzy dojrzewają w domu?

Jak prawidłowo podlewać paprykę w otwartym terenie.

Jak prawidłowo przechowywać ziemniaki

Na produkcję solaniny w ziemniakach największy wpływ ma jakość i trwałość ziemniaków.To z powodu naruszenia warunków przechowywania substancja toksyczna w zielonych ziemniakach osiąga stężenie niebezpieczne dla zdrowia.

Aby się zabezpieczyć, postępuj zgodnie z poniższymi zasadami:

1. Nie zapominaj, że przed zakupem ziemniaków są one przechowywane w magazynach lub na wystawach sklepowych. Dlatego najbezpieczniej jest kupować bulwy już zapakowane, z datą pakowania podaną na workach. Eliminuje to ryzyko zakupu nieświeżych warzyw. Unikaj kupowania ziemniaków z otwartych wystaw od ulicznych sprzedawców.
2. Głównym czynnikiem intensywnej produkcji solaniny jest światło słoneczne. Z tego powodu ziemniaki przechowuje się w ciemnym i chłodnym miejscu, aby uniknąć kiełkowania. W tym celu lepiej jest używać nieprzezroczystych toreb lnianych.
3. Okresowo sprawdzaj przechowywane ziemniaki. Wyrzuć zielone i porośnięte bulwy.
4. Ważne jest, aby pamiętać, jak długo ziemniaki były przechowywane. U starszych bulw skórka staje się grubsza i zwiększa się zawartość solaniny pod spodem. Skórkę dokładnie odetnij, chwytając warstwę znajdującą się pod spodem.

Czy mogę jeść pokrojone zielone ziemniaki?

W zielonych ziemniakach największą akumulację solaniny obserwuje się w skórce i „oczach”, jeśli miała czas wykiełkować, co zdarza się dość często.

Jeśli ostrożnie obierzesz skórkę, odcinając wraz z nią wewnętrzną warstwę bulwy, możesz pozbyć się około 80% solaniny.

Jedzenie małych ilości ziemniaków nie spowoduje niebezpiecznych konsekwencji. Objawy mogą jednak pojawić się później, jeśli po kilku posiłkach w organizmie zgromadzi się niebezpieczna ilość toksyn.

Aktualne pytanie brzmi, czy solanina ulega zniszczeniu podczas gotowania ziemniaków. Panuje przekonanie, że gotowanie pomaga uporać się ze wszystkimi szkodliwymi substancjami.Jednak i tutaj istnieje wiele niebezpiecznych niuansów.

Substancja nie rozpuszcza się w wodzie, więc płukanie nie przyniesie rezultatów. Jednak po ugotowaniu część toksyn z warzyw korzeniowych przedostaje się do wody, dzięki czemu ziemniak staje się znacznie bezpieczniejszy. Jednak przypadki zatrucia gotowanymi ziemniakami nadal nie są rzadkością. Dlatego najlepszym rozwiązaniem byłoby pozbycie się zielonych bulw.

Wniosek

Solanina zawarta w ziemniakach to niezwykle niebezpieczny związek, który może wyrządzić poważne szkody nieostrożnym zjadaczom ziemniaków. Jednak ryzyko zatrucia można zmniejszyć do zera, jeśli będziesz przestrzegać prostych zasad podczas przechowywania i spożywania ziemniaków.

W żadnym wypadku nie należy jeść zielonych ziemniaków z kiełkami bulw. Przestrzegaj warunków przechowywania i przechowuj ziemniaki w ciemnych miejscach, gdzie nie dociera słońce. Staraj się nie kupować ziemniaków z otwartych wystaw u ulicznych sprzedawców. W takim przypadku możesz bez obaw zafundować sobie dowolne dania ziemniaczane.